Twijfelen om te handelen, niet weten hoe te handelen of niet handelen in een bepaalde situatie, terwijl de situatie wel duidelijk vraagt om handelen, valt onder de noemer handelingsverlegenheid. En is dan ook een vorm van prestatiedruk.
Standaard wordt er van ‘professionals’ verwacht praktisch te beschikken over sociaal-communicatieve vaardigheden (één van de algemene hbo competenties, dd. 1993). Van hen wordt verwacht dat ze vakkennis kunnen toepassen en verbeteren in samenwerking met anderen. Dit gaat gepaard met de aanname dat zo’n persoon dus ook beschikt over de juiste communicatieve vaardigheden. En voldoet aan het sociaal maatschappelijk geaccepteerd beeld van goed, betrouwbaar en kundig.
Echter roept bij mensen die zich geen raad weten met sociale situaties, als in aansturen, leiden en samenwerken, gevoelens van angst en spanning op. Ze durven niet goed of ze weten niet hoe ze moeten handelen. Het zich ‘geen raad’ weten, heeft als gevolg dat ze niet tevreden zijn over zichzelf of hun prestaties. Ze hebben negatieve gedachten en negatieve gevoelens: ‘Wat doe ik weer raar, ik kan weer niet uit mijn woorden komen, ik zie dat niemand begrijpt waar ik het over heb.’ Mensen gaan dan situaties die zoveel spanning, angst en lichamelijk ongemak oproepen, vermijden. Waarmee tegelijkertijd de mogelijkheid verdwijnt om te oefenen, of om juist gewaardeerd te worden.
Een soortgelijke vicieuze cirkel ontstaat ook als mensen te overheersend zijn. In plaats van het gebrek aan lef en zelfverzekerdheid is het dan de zelfingenomenheid die aanzet om anderen te overdonderen. Dit zorgt vervolgens dat anderen zich terugtrekken en geen commentaar meer geven op het veeleisende en soms arrogant gedrag. De zelfingenomenheid en daarmee het dwingende gedrag worden zo in stand gehouden wat weer resulteert in een onveilige cultuur en omgeving.
Wat moet er dan veranderen?
Ben je niet goed genoeg zoals je nu bent? Heb je dan geen goede kwaliteiten? Tuurlijk wel. Maar gewenste houding en gedrag vraagt om zelfkennis en zelfinzicht. Daarbij ben je bovenal uniek. Wat maakt dat persoonlijke begeleiding en coaching op het ontwikkelen van sociaal-emotioneel vlak voor welzijn, (werk)geluk en vitaliteit cruciaal is.
#persoonlijkeontwikkeling #grondhouding #coaching #leiderschap #eindhoven
