Persoonlijke Veiligheid
Vanuit Sociale Verbinding is het voor een mens belangrijk om ergens bij te horen. Ook om gezien te worden zoals je bent en dat jouw bijdrage aan een groter geheel erkend wordt. Het is een feit dat dit essentieel is voor geluk, passie en veerkracht, maar toch wordt het vaak makkelijk van de hand gedaan. Dit komt doordat het besef van wat het effect ervan is doorgaans geen parate kennis is.
Ruimte om fouten te maken
Het is dus van belang dat iemand zich veilig moet kunnen voelen binnen de context van gezin, school en werk. Er moet ruimte zijn om je te kunnen ontwikkelen met een bepaalde mate van zelfstandigheid en zelfinzicht. Dit betekent ook dat er ruimte nodig is om fouten te kunnen maken zonder dat hier direct gevolgen aan hangen met een negatieve impact. Het is nodig om te weten dat een veilige haven niet alleen geldt voor mensen met status, geld of een hogere opleiding. Vandaag de dag is het nog steeds praktijk dat als men uit een bepaald milieu komt of geen HBO diploma heeft, ze met ongelijke maat behandeld worden. Op de werkvloer, in vriendenkringen en zelfs thuis.
Paarse krokodil
De reden dat dit zo belangrijk is, is dat ons primaire systeem nog altijd wordt aangestuurd door onze ‘paarse krokodil’, het reptielenbrein. Hiermee worden de ‘signalen’ van gevaar en directe nood als reactie verwerkt in ons lichaam. Het product van deze mentale en fysieke reactie is precies hetzelfde als wanneer iemand zich niet erkent en niet gehoord voelt of geen sociale erkenning en verbinding ervaart. In beide gevallen is er dus een trigger die hetzelfde beschermingsmechanisme aanspreekt. En ons lichaam kent niet het verschil tussen echt gevaar of een intern gevecht. Dus afwijzing, verlies, vernedering triggeren hetzelfde mechanisme als wanneer je bijna wordt aangereden. Wat zorgt voor een piekproductie van cortisol en de aanmaak van adrenaline.
Stresshormonen
Cortisol en adrenaline zijn een stresshormoon. Op het moment dat je lichaam stress ervaart, wordt er eerst adrenaline aangemaakt. De volgende reactie op stress is de aanmaak van cortisol. Adrenaline vergroot je reactievermogen en wordt aangemaakt op het moment dat je in een fractie van een seconde op een bedreigende situatie moet reageren. Door de aanmaak van adrenaline kun je in noodzakelijke situaties razendsnel reageren. Cortisol zorgt er juist voor dat je gedurende langere tijd alert kunt blijven. Het helpt je om een langere periode om te gaan met de door het reptielenbrein geregistreerde bedreiging.
Gezonde stress
Hierdoor kun je een tijdje optimaal blijven presteren onder stressvolle omstandigheden. Ondanks de druk blijf je presteren, omdat de aanmaak van cortisol je hartslag verhoogt, waardoor de zuurstof sneller door het lichaam rondgepompt, wordt de suikeropname van de spieren verhoogd. Je lichaam krijgt dus een enorme boost hierdoor. Cortisol verbetert ook je humeur waardoor je lichaam klaar is om langere tijd te presteren.
Hersteltijd
Maar het is belangrijk om te beseffen dat erna een piekprestatie ook hersteltijd nodig is. Stel dat als een mens regulier na een cortisol en adrenaline piek van bijvoorbeeld een uur ongeveer 24 uur herstel nodig heeft. Hoeveel hersteltijd is er dan nodig als iemand continu op vecht-en-vluchtmodus staat voor 5 jaar achtereen. Ik ga er geen rekensom van maken, maar dit beïnvloedt in zo’n situatie enorm de kwaliteit van leven, leren en werken.
En dan?
Het cortisol gehalte is in de ochtend het hoogst en in na 22.00 uur het laagste. Dit verklaart ook gelijk waarom het vaak beter werkt om in de ochtend spannende gesprekken te voeren en complexe vraagstukken op te pakken dan later op de dag. En het verklaart ook waarom dat in de avond onze staat van paraatheid ver te zoeken is. Vooral in samenwerking met de melatonine aanmaak die gedurende de dag wordt gestart. Dus ingewikkelde zaken na 15.00 uur maken geen schijn van kans.
Nu je deze kennis hebt, kan je het ook strategisch inzetten. Doe er je voordeel mee!
