Emoties & Gevoel ~
Afscheid, hoop, verlies, liefde. Vanuit leven, leren en werken zijn er tal van zaken die ons emotioneel raken. Het is onmiskenbaar en er valt eigenlijk niet veel aan te doen. Hoewel we dat wel vaak zouden willen. Je wilt je niet voelen zoals je je voelt. Of zwak overkomen of blij zijn terwijl anderen juist verdrietig zijn. En je wilt al helemaal niet dat het invloed op je heeft. Maar dit is nou eenmaal wat ons mens maakt.
Verandering, noodzaak of gewoon nieuwe inzichten brengen chaos, onrust en onzekerheid met zich mee. Het is dus de context wat bepaalt wat voor emotie gevoel teweeg kan brengen en hoe je er uiting aangeeft door houding en gedrag. Soms gewenst en soms ongewenst. Hierdoor zijn we snel geneigd om gedrag te niet te doen of goed te praten, maar dat is helemaal niet nodig.
Basis emoties
Primair zijn er zestal basis emoties, zijnde: Blij, Boos, Bang, Afkeer, Verdriet en Verbazing. Dit zijn de signalen die vertaald worden door de hersenen vanuit een fysieke gewaarwording en je dus letterlijk ervaart en voelt. De registratie van deze emoties gebeurt in hetzelfde gebied van de hersenen als waar we pijn, paniek of euforie ervaren. De hersenen zijn echter niet in staat om onderscheid te kunnen maken tussen fantasie of een gebeurtenis. Wat betekent dat als je bedenkt dat je valt, je al weet hoe dat zal gaan voelen en die pijn ook al bijna kunt ervaren in je lijf. Dit geldt hetzelfde bij de gedachten dat een dierbare overlijdt of dat je ergens tegenop ziet. In alle gevallen wordt hetzelfde hersendeel aangesproken als ingeval van vechten of vluchten, belonen of verliezen.
Intrapersoonlijke communicatie
Emoties (mentaal voelen) en gevoel (fysiek voelen) gaan parallel aan elkaar. Het gaat ongemerkt en ook zo goed als in hetzelfde tijdsbestek. Soms duurt het even voordat je het beseft, maar dan heeft het wel al plaatsgevonden. Ik noem dit ook intrapersoonlijke communicatie, omdat je vanuit een bepaalde overtuiging, gedachten en intrinsieke waarde je emoties vormt. Waar de een heel blij van wordt, wordt de ander nog niet koud of warm. Al had je het graag. Jouw emotie is dus hoe jij laat zien hoe je je voelt of wat iets met je doet. Superbelangrijk!
De mens is de enige die emotie ook nodig heeft in communicatie. Dit is hoe wij uiting geven aan onze gemoedstoestand. En dat kan vervolgens worden overgebracht via verbale en of non-verbale communicatie, dus door het gebruik van woorden en of houding en gedrag. Dit wil overigens niet zeggen dat je er ook altijd iets mee moet. Je hoeft geen oplossing te bieden. Gewoon waarnemen en laten gebeuren is prima. Emoties en gevoel zijn persoonlijk en je hoeft alleen iets met de emotie van een ander, als die persoon daarom vraagt of erop te reageren als het binnen de context past. Het is namelijk geheel dan die persoon om gevoel op die manier waar te nemen en te beslissen wat hij of zij er mee wilt. En jij kunt niet in iemands hoofd kijken.
Huilen is nog steeds een raadsel
Als iemand huilt, willen we vaak snel een oplossing bieden. Of in de vorm van advies of een zakdoek. Komt goed, schatje. Maar huilen is nog altijd en bijzonder fenomeen, omdat we niet precies weten waarom het gebeurt. Omdat het volgens mij niet alleen voorkomt bij verdriet of boosheid, maar bij allerlei emoties en gevoelens heeft het een meer algemene functie. Namelijk het schoonspoelen van een vertroebelde blik. En een vertroebelde blik komt in vele vormen. In geval van trauma, van angst maar ook ingeval van euforie of liefde – liefde maakt blind.
Vaak vinden we het ook lastig om emoties en gevoel te zien bij een ander. Als iemand boos wordt of de slappe lacht krijgt, worden we daar toch een beetje ongemakkelijk van. En ondanks dat het niet altijd over ons als persoon gaat, voelen we toch de drang om erop te reageren. Of je vindt het ongepast op dat moment of je vindt deze emoties persoonlijk vervelend. Misschien heb je er wel een slechte ervaring mee of word je er gewoon niet goed van om andere in die staat te zien. De reden dat dit gebeurt, komt door het spiegelneuron. Ons lichaam bevat neuronen die zorgen dat we gedrag bij een ander kunnen waarnemen en herkennen. De herkenning zit in de waarneming van en referentie naar ons eigen gedrag. En dat vinden we lastig om te accepteren.
Het is onderdeel van ons zijn
Het lang negeren van gevoelens geeft negatieve patronen in de intrapersoonlijke communicatie en als gevolg hiervan ook met betrekking tot sociale verbinding. Feitelijk gaat het over in stand houden van een onveilige situatie. Dit geeft zowel fysiek negatieve gevolgen als mentaal. En als je het niet op tijd in de gaten hebt, worden sommigen patronen niet alleen onherkenbaar, maar bovenal lastig om te doorbreken en te veranderen. Denk aan faalangst, eenzaamheid of een burn-out. Dit kan het leven onnodig zwaar of lastig maken.
Communicatie is de essentie van human doing en komt voort uit jou als mens en sociale verbinding.
Lees ook de column van Life Coach Eindhoven – We’re all Mad Here – Empathie
Lees ook de column van Life Coach Eindhoven – Veilige Haven – persoonlijke Veiligheid
